1.
Augo du bruke
f�r inn du gjeng,
i kot og i kr�om,
i kot og i krokom.
For d'er uvisst � vita
kvar uvener sit
f�re din fot.
2.
S�l den som gjev!
Gjest er inn komen,
kvar finn han sess �t seg?
Br� vert den
som p� brandom skal sitja
og f�re �rend fram.
3.
Eld han tarv
som inn er komen
og om kne kulsar.
Til mat og klede
den mann hev trong
som hev i fjell fari.
4.
Vatn og handduk
han ventar � f�,
n�r til bords han vert beden.
Syn godlaget fram,
s� greileg du kan,
med ord og attbeding.
5.
Vit han tarv
som vidt skal fara;
d'er mangt heime h�veleg.
Til bisn han vert
som vet for lite,
n�r han sit med kloke folk saman.
6.
Av sin eigen klokskap
kyte ingen,
men ver h�v r i hug.
N�r du gl�gg og tagal
i gardane sviv,
du kjem ikkje br�tt i beit.
7.
Grannvar mann,
til gjestebod komen,
teier med andre talar.
Lyder med �yro
og med augo skodar,
veltenkt og f�re var.
8.
S�l er den
som seg mun vinne
fagre ord av folk.
End� det er
ymist med det
du eig i annan manns barm.
9.
S�l er den
som sj�lv mun eige
livsens hugnad og heider.
For ofte hev menn
ille r�der
aust or barmen hj� andre.
10.
Betre byrdi
du ber kje i bakken
enn mannevit mykje.
D'er betre enn gull
i framand gard;
vit er vesalmans tr�yst.
11.
Betre byrdi
du ber kje i bakken
enn mannevit mykje.
Med l�kare niste
du legg kje i veg
enn ovdrykkje med �l.
12.
Inkje s� godt
som godt dei seier
er �l for manne-�tt.
Di meir du drikk,
di mindre vit
mun du i hausen hava.
13.
Gl�ymsle-hegren
over gildet sit,
han maktstel mange.
I fj�rene hans
eg fjetra vart
i garden hj� Gunnl�d.
14.
�ren vart eg
og ovdrukken
hj� den frode Fjalar.
Best er gildet,
gjeng du ut att
heil i sinn og sans.
15.
Klok og tagal
skal kongsson vera,
fr�kleg gange han fram.
Gladv�r og fj�g
kvar gut skal svive
til sin d�yande dag.
16.
Ein stakkar tykkjest
han st�tt m� leva,
n�r han strid mun sky. Men alderdomen
gjev ingen mann fred,
om spjut honom sparde.
17.
Kopen glanar
n�r til gilde han kjem,
fumlar f�men og mullar.
S� snart han ein slurk
av skjenken f�r,
d� utan stans han sullar.
18.
Han eine veit,
som vide reiser
og om mellom folk hev fari,
kor vel sin hug
han held i taum,
kvar som veit kva vit er.
19.
Spar ikkje mj�den,
men med m�te du drikk;
sei det som tarvst eller tei!
Ikkje nokon
neise deg kan
for du tidleg vil kvile om kveld.
20.
Ov-etar, om han
ikkje seg sansar,
et seg heilt i hel.
Mang ein tull
vert for magen sin
til l�tt mellom kloke karar.
21.
B�lingen veit
n�r fr� beite han skal
koma heim om kveld.
Men ovn�yta, ho
aldri veit
� h�ve mage-m�l.
22.
Vesal-mannen
og meinkroken
alltid lastar og ler.
Ikkje han veit
det han vita turvte:
han sj�lv hev last og lyte.
23.
Vitlaus mann
vaker all natti
tenkjer b�de opp og ut.
Han er tr�ytt og mod
n�r morgonen kjem,
og alt er flokut som f�r.
24.
Vanklok mann
trur vel om alle
som hugblidt mun helse.
Ikkje han ser
at dei snaror legg han,
n�r han sit med kloke saman.
25.
Vanklok mann
trur vel om alle
som hugblidt mun helse.
Det ser han fyrst
n�r til tings han kjem:
av frendar eig han f�.
26.
Vanklok mann
veit alt, han trur,
der mellom bergi han bur.
Men n�r framandfolk
honom finn,
r�dlaus r�ynest han d�.
27.
Vanklok mann
som vankar ute,
det er tryggast han teier.
At lite han veit,
det varest ingen,
utan for mykje han m�ler.
28.
Frod den tykkjest
som frega kan
og sj�lv etkvart seia.
Ikkje nokon
av l�yner det
som ut er f�rt mellom folk.
29.
Ovn�gdi m�ler
den som aldri teier,
bort i hyr og heim.
Ei radm�lt tunge
som l�kt er t�ymd
ofte seg ugodt gjel.
30.
Til narr skal ingen
ein annan hava,
om p� gjesting han gjeng.
Ofte trur seg klok
den inkje vert spurd,
n�r trygt i ro han ruggar.
31.
Tykkjest gjest klok
som tek til sprangs,
n�r i gilde han gjest hev h�dt.
Han veit ikkje fullvel,
den som flirer i laget,
om han ikkje range folk r�kar.
32.
Mange gode
grannar du finn
som alltid m� antrast i gilde.
Opphav gjerest
til �vleg strid,
n�r gjest er rang imot gjest.
33.
Ein dugleg �bit
skal du eta jamleg,
n�r du p� gjesting vil gange.
D� slepp du sitja
svolten og kei,
s� du maktar lite � m�le.
34.
Omveg er jamt
til utrygg ven,
om midt i bygdi han bur.
Men beinvegar gjeng
til den gode venen,
om han er langt av lei.
35.
Gange skal du,
gjest ei vere
alltid p� einom stad.
Ljuv vert lei
som lenge sit
kyrr p� annans krakk.
36.
Eit lite bu
er betre enn inkje,
heime er kvar mann herre.
Hev du geiter to
og ein tausperra sal,
d� tarv du ikkje tigge.
37.
Eit lite bu
er betre enn inkje,
heime er kvar mann herre.
Hjarta bl�der
n�r beda du skal
om mat til kvart eit m�l.
38.
V�pni sine
skal mann p� vollen
ikkje gange eit fet ifr�.
Uvisst er � vita
n�r p�� vegom ute
det sp�rjast kan etter spjut.
39.
Ingen s� gjevmild
og gjestmild eg fann,
han tok ikkje g�vor og takka.
Eller s� gjev-s�l
med godset sitt,
han ei lika med l�n du takka.
40.
Eigni di,
som du avla deg hev,
treng du kje spara for deg sj�lv.
Tidt til leie folk gjeng
det til ljuve var tenkt,
m�ngt verre gjeng enn ein vonar.
41.
Med v�pen og klede
skal vener g�vast,
det vert p� dei sj�lve synt.
Likt gjevande
lengst er vener,
om elles alt seg lagar.
42.
Venen sin
skal ein vera ven
og l�ne g�ve med g�ve.
Til l�tt skal mann
med l�tt svara
og m�te ljuging med lygn.
43.
Venen sin
skal ein vera ven,
honom og hans ven.
Men med uvens ven
venskap halde
h�ver kje fagna folk.
44.
Veit du ein ven
som vel du trur,
og du hj� han fagnad vil f�:
gjev han heile din hug
og g�va ei spar,
far og finn han ofte.
45.
Veit du ein annan
som ille du trur,
og du fagnad vil likevel f�:
du fagert m�le,
men falskt tenkje,
og ljuging m�te med lygn.
46.
>Eit ord til om den
som ille du trur
og ikkje kan lit til leggje:
le skal du med han
og l�st vera ven;
lik vere g�ve og l�n.
47.
Ung var eg fordom,
eg einsaman f�r,
vegvill d� eg vart.
Rik eg tottest
n�r eg r�ka einkvar;
mann er manns gaman.
48.
Milde, modige
menn lever best,
dei el seg sjeldan sut.
For alt ottast
udjerv dreng,
gjerug gryler n�r han f�r.
49.
Kledi mine
kasta eg til
tremenn to p� voll.
Kaute karar
med kledi dei vart,
neist vert naken mann.
50.
Turkar toll
som i tunet stend,
det hjelp' korkje bork eller bar.
S� er kvar mann
som kj�rleik vantar,
kvi skal han lenge leva!
51.
Heitar' enn eld
brenn hj� ille vener
fagnad i fem dagar.
Men det sloknar
n�r den sjette kjem,
d� all venskap versnar.
52.
Ikkje tarv g�vor
s� gilde vera,
ein ofte fangar lov for lite.
med ein liten braudleiv
og l�ta i staupet
eg fekk meg ein felage.
53.
Brand brenn av brand
til brunnen han er,
loge kveikjest av loge.
Ved r�dor ein mann
med menn vert kjend,
hen vert dott ved � d�lja seg byrg.
54.
Grunne sj�ar
og grunne sandar,
og d'er grunt i hugen hj� mange.
Du ingen stad alle
jamkloke finn;
all stad er det b�e slagi.
55.
M�teleg klok
kvar mann vere;
ovklok vere han ikkje.
For sjeldan er hugnad
i hjarta � finne
hj� honom som ovklok er.
56.
M�teleg klok
kvar mann vere;
ovklok vere han ikkje.
Lettast er livet
� leva for den
som vel noko veit.
57.
M�teleg klok
kvar mann vere;
ovklok vere han ikkje.
Sin lagnad ingen
�ygne f�re�t,
d� er han s�last i sinn.
58.
I otta du rise
vil du rikdom taka,
og vil du folk felle.
Sjeldan liggjande ulv
lammekj�t f�r,
eller sovande mann siger.
59.
I otta du rise
hev du onnfolk f�,
og gange og garden din vitje.
Mangt �yder mann
som om morgonen s�v;
rask er halvveges rik.
60.
M�l p� turrved
og tekkjenever
lyt mang-mannen vita;
kor stor ein ved-kost
som vara kan
heile halve �ret.
61.
Tvegen og mett
ride mannen til tings,
om han og klent er kledd.
Korkje brok eller skor
skjemmer nokon,
og heller ikkje hesten,
om han er l�k.
62.
Kurer og sturer,
til sj�en komen,
�rn ved utgamle hav.
Slik er den mann
mellom mange folk
som eig frendar f�e.
63.
Frega og tala
den frode skal,
om vis han heite vil.
Det ein veit,
er utrygt hj� to;
det tri veit om, det veit alle.
64.
Makti si m�
ein mann med vit
hovsamt og h�veleg bruke.
Jamt han det finn
n�r hj� fr�kne han kjem,
at ingen er aller best.
65.
Aktsam og gl�gg
ein alltid skal vera
og varsam i venelag.
Dei ordi som du
til andre seier,
f�r tidt du trega s�rt.
66.
Mykje for snart
mangstad kom eg,
sumstad kom eg for seint.
�l var drukki,
ubrygt sumstad,
sjeldan kjem lei til lags.
67.
Stundom til bords
dei bedi meg hadde,
om eg ikkje trong mat til m�ls;
eller to kj�tl�r hekk
hj� den trugne venen,
der eg eitt hadde eti.
68.
Eld p� �ren
og sol p� eng
er best for mannsens born,
helsa si
� hava heil
og lytelaust � leva.
69.
End� ver kje vonlaus
om hu veiknar, helsa;
sume av s�ner f�r s�le,
sume av frendar,
sume av fe-eign,
sume av velgjort verk.
70.
Betre � leva
enn livlaus vera,
kvik f�r alltid ku.
B�l for rikmannen
brenne eg s�g,
lik f�re d�ri l�g.
71.
Er du halt, kan du ride,
handlaus gj�te,
er du dauv, kan du duga i strid.
Blind er betre
enn brend � vera;
daud mun ein lite duga.
72.
Son er kj�rfengd,
om seint komen,
etter faren f�r.
Sjeldan bautasteinar
n�r brauti stend,
utan frendar fekk dei reist.
73.
Av to i ein her
er tunga hovuds bane.
Fram or kvar ei kufte
kan det krjupe ei hand.
74.
Den prisar natti
som nista si trur,
stutte er skips r�r;
hastig er haustnatti;
p� fem dagar er det
s� ymist med v�ret,
og end� meir p� ein m�nad.
75.
Aldri han trur det,
som ikkje det veit,
kor folk vert galne for gull.
Ein er rik
og ein annan fattig,
legg det kje honom til last.
76.
D�yr fe;
d�yr frendar;
d�yr sj�lv det same.
Men ordet om deg
aldri d�yr
vinn du eit gjetord gj�vt.
77.
D�yr fe;
d�yr frendar;
d�yr sj�lv det same.
Eg veit eitt
som aldri d�yr,
dom om daudan kvar.
78.
Eg s�g fulle grindar
hj� Fitjung-s�nom,
no ber dei sekk og stav.
Rikdomen er
som ein augneblink,
du f�r kje meir vinglut ven.
79.
Hj� f�vis mann,
om han fe seg vinn
og ynde og elsk hj� kvende,
byrgskapen veks,
men vitet hans ikkje,
og ovmodet aukar drjugt.
80.
Sant det r�ynest
som i runer er sagt,
dei fr� h�gdi runne,
som gudemakter gav
og som stor-tul skar,
trygt hev det han som kan teia.
81.
Om kveld skal du dagen rose,
kona n�r ho brend er,
gjenta n�r ho gift er,
geiren n�r han r�ynd er,
is n�r du over kjem,
�l n�r det drukki er.
82.
I stilla skal du sj�en ro,
skog i vind felle,
med m�y i m�rker svalle;
mange er dagsens augo.
Skip skal fram skride,
skjold skal live,
sverd gjev kvasse hogg,
kyssar gjev m�yi.
83.
Ved elden �l du drikke,
og p� is du skride,
merri mager kj�pe
og m�rke sverd,
hest du heime feite,
og hund p� garden.
84.
P� m�yar-ord
er uvisst � lite
og p� det som kvendi kved.
For p� kvervande hjul
deira hjarto var skjapte,
brigd i brjost var lagd.
85.
[Aldri ein tru:]
Brestande boge,
brennande loge,
gapande ulv,
galande kr�ke,
rjotande svin,
rotlaust tre,
svellande v�g,
sjodande kjel,
86.
Fljugande flein,
fallande b�re,
ein-natt is,
orm ringlagd,
brur-ord under breidsla,
brote sverd,
leikande bj�rn
eller barnet til ein konge,
87.
Sjukan kalv,
sj�lvr�den tr�l,
volve som hugstel,
val nyleg felt.
88.
Tru ikkje �ker,
som tidleg er s�dd,
og ikkje som for snart.
For �kren r�der v�r,
og for sonen vit;
det uvist med b�e er.
89.
Broder-bane,
bortp� brauti m�tt,
halvbrunni hus,
hesten spreke
- f�fengd er fole,
om fot brotnar -,
s� trygg vere ingen
at han trur p� dette.
90.
S� er dros i hugen,
ho som dulram leikar,
som ut skal �yk k�yre
p� isen h�le
- tidig tvivetring,
tamd med m�te -
eller i stormen stride
styrelaust beite,
eller som om halten p� h�gfjell
skulle hente reinen.
91.
No berrleg eg m�ler,
for b�e eg kjenner,
bragd hj� gutom �g bur.
Fagraste talen
hev falskaste meining,
og klokaste drosi vert d�ra.
92.
Fint du tale
og fager gjeve,
vil gjerne ei gjente du vinne,
og venleik lova
hj� ljose m�y;
han f�r som kan fri.
93.
For elskhugen din
ingen mann skal
gjeva deg last og lyte.
Ofte klok mann fell,
der f�mingen stend,
for eit ovfagert andlet.
94.
Aldri du leggje
andre til last
det som mang ein mann hender.
Kor klok ein er,
han kan verte d�ra
n�r kj�rleik kjem og maktstel.
95.
Hugen veit berre
kva som bur hjarta n�r,
sj�lv f�r ein kjenne det svid.
D'er hugsotti verste
for ein vitug mann,
n�r ikkje med noko han uner.
96.
Mang ei god m�y,
det merke du kan,
sviksam er imot sveinar.
Eg r�yne det fekk,
d� den r�dkloke drosi
eg freista l�ynsk � lokke.
Hardt meg h�dde
den hugstore m�yi,
og ikkje det vivet eg vann.
97.
Det eg r�ynde,
d� i r�yri eg sat
og drosi hugen drog.
Liv og lyst
var den ljuve m�y meg,
end� eg aldri ho fekk.
98.
P� bolsterkvile
Billings m�y
eg solbjart fann i svevn.
Jarls vyrdnad
lite verd meg tottest,
skulle eg m�yi misse.
99.
"Heller mot kveld
du kome, Odin,
om du vil med m�yi m�le.
Ille det vart
om andre munde
slik skam f� sj�."
100.
Attende eg gjekk
med elskhugs voner,
var reint fr� samling og sans.
Trudde eg d�
s� tryggleg eige
heile hugen til m�yi.
101.
Andre gongen
gjekk eg til ho,
d� var vaktfolki vakne.
Me brennande ljos
og borne kyndlar
dei vettervegen meg viste.
102.
Ut mot morgon
att eg kom,
d� var salsvakti sovna.
P� lega, der f�r
den fagre sov,
l�g no ei bikkje i band.
103.
V�r gj�v imot gjest
og glad ver heime,
alltid vis og varsam;
minnug og m�lvis,
vil du mangklok heite;
ber gode gjetord fram.
Ein f�ming me kallar
den som f�tt kan tala,
slikt er vesalmanns vit.
104.
Jotungubben eg fann,
er no attende komen,
der f� ting eg teiande fekk.
Med mange ord
eg mykje til gagn
vann meg i Suttungs salar.
105.
Gunnl�d meg gav
p� gullstolen
drykk av den m�te mj�d.
Vesal l�n
let eg ho f�.
Jo gav meg trygt si tru,
ho gav meg heile sin hug.
106.
Rata-tonni
rudde meg eg,
hardt grjot ho gnog.
Over og under
var jotunvegar,
d� gjekk det p� livet laust.
107.
Det vene eg vann
eg vel hev n�ti,
lite den vise vantar,
di at no Odrere
opp er komen
midt i Midgards heim.
108.
Uvisst � vita
om eg end� var komen
or jotungarden ut,
om ikkje Gunnl�d,
det gode kvendet,
hadde vorti min s�le ven.
109.
Andre dagen
av gjekk rimtussar
til � sp�rja r�d av H�r
i Halli til H�r;
etter Bolverk dei spurde,
om han var berga hj� gudom,
eller Suttung hadde slegi han ned.
110.
Ein eid d� svor
Odin p� ringen,
kven kan hans trygdem�l tru?
Suttung han sveik
for skaldedrykken,
og Gunnl�d s�rt han gr�tte.
111.
Tid er � tala
fr� tule-stolen
attmed Urdarbrunnen.
S�g eg og tagde,
s�g eg og tenkte,
lydde p� manna m�l.
Om runer dei tala
og om tyding d�mde
attmed H�vahalli,
i H�vahalli
eg h�yrde seia s�:
112.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
ris ikkje om natt,
utan p� njosn du er,
eller ut for deg sj�lv du skal.
113.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
hj� trollkunnig kvende
kvile du aldri,
s� ho i famn deg f�r.
114.
Ho det evlar
at du ikkje h�ttar
tings eller konungs krav.
Mat gjev deg mothug
og menns gaman,
du legg deg sorgfull te sova.
115.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
annan manns kone
aldri du skal
deg f�re til frilleviv.
116.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
om p� fjell eller fjord
� fara deg lyster,
hav niste med deg til n�yes.
117.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
eit illmenne du
aldri late
di vanheppe vita.
Av ille menn
aldri like
du vinn for godhug du viste.
118.
Hovudet misse
ein mann eg s�g
ved ord av ilt kvende.
Svikfull tunge
tok honom livet,
og ikkje for sann sak.
119.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
hev du ein ven
som vel du trur,
far d� og finn han tidt;
for med ris gror til
og med h�gt gras
ein veg der ingen vankar.
120.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
god mann finn deg
til gamans tale,
og mildskap deg l�r med du lever.
121.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
med venen din
ver du aldri
den fyrste til lag � l�yse.
Sorg et hjarta,
om ingen du hev
som du seia kan heile din hug.
122.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
ord skifte
aldri du skal
med ein uvitug ape.
123.
Av ille menn aldri du f�r
l�n for godt du dei gjer.
Men god mann
mellom grannar gjer deg
vyrd med venskaps ord.
124.
Samd er veskap
n�r seia ein kna
den andre all sin hug.
Vinglut vera
er verst av alt,
all-rosar er ikkje ven.
125.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
aldri tri stridsord
du skifte med illmenne;
gj�ving tidt gjev seg
der l�king tek liv.
126.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
gjer ikkje sko
eller skaft �t andre;
ver glad du greier deg sj�lv.
Om skoen vart stygg
eller skaftet vart rangt,
d� er ulukka ute.
127.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
merkar du vondt,
vondt du det kalle,
gjev ikkje din fiende fred.
128.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
over det som er ilt
aldri deg gled,
men lat vondt til godt vendast.
129.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
stend du i strid,
sj� d� kje opp
- som galtar kvekk
karar d� tidt -
for at fjetring ikkje deg fange.
130.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
vil du gj�vt kvende
f� i gamans tale,
og fagnad av ho f�,
fagert du love,
og fast det stande;
velfengd er god g�ve.
131.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
var du vere
men var med m�te,
v rast ver med �l.
132.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
til h�d og l�tt
hav du aldri
gjest eller gangande mann.
133.
Ofte veit dei
som inne sit
lite kva folk som kan fara.
D'er ingen s� god
at gall han vantar,
eller s� arm at til inkje han duger.
134.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
med gr�h�rd tul
gantast du aldri;
d'er ofte godt som dei gamle talar.
Tidt or skrukkut skinn
kjem skillege ord,
om kledi dei heng,
og hudskorne sleng,
og han studrar som ein stakkar.
135.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
g�y ikkje mot gjest
som hund ved grind,
tak imot trengande mann.
136.
Det lyt sterke tappar
som skal svine d�ri
til opplating for alle;
men gjev din skilling,
at ikkje skade
vert ynskt deg p� liv og lem.
137.
Eg r�d gjev deg, Loddf�vne,
r�d du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
der �l du drikk,
s�k avl av jordi,
for jord stend mot �l;
eld stend mot sotter,
eik mot hardt liv,
men aks �yder trollskap,
samliv i hall mot husstrid,
mot hat hjelper m�nen,
beite mot bitsott,
fast jord mot flaum.
138.
Eg veit at eg hekk
p� vindalt tre
netter heile nie,
med geir-odd s�ra
og gjeven Odin,
gjeven sj�lv til meg sj�lv
opp� det treet
som ingen veit
kvar det av rotom renn.
139.
Ikkje braud dei bar meg,
og brygg ikkje;
ned eg nidstirde,
to opp runer,
ropande tok dei,
ned att der fr� eg fall.
140.
Nie tryllesongar fekk eg
av den fr�ge son til
Boltorn, far til Bestla;
og drikke eg fekk
av den dyre mj�den,
aust opp av Odrere.
141.
D� f�r eg te fremjast
og frod verte
og vekse og finne meg vel.
Ord meg av ord
ord avla,
verk meg av verk
verk avla.
142.
Du runer finn teikna
og tydde stavar,
mykje store stavar,
mykje sterke stavar,
som fimbul-tul farga
og h�ge makter maksla
og Ragna-Ropt skar.
143.
For �ser Odin,
for alvar D�in,
Dvalin for dvergar.
Allsvinn dei
for jotnar skar,
eg riste sj�lv sume.
144.
Veit du � riste dei?
veit du � r�de dei?
veit du � farge dei?
veit du � freiste dei?
veit du til b�n dei?
veit du til bl�t dei?
veit du � sende dei?
veit du � stogge dei?
145.
Betre enn ovbl�t
ubedi er,
g�ve krev gjeving att;
betre usendt
enn avstogga.
S� Tund det sette,
f�r tidi rann,
d� opp han reis,
d� att han kom.
146.
Mine kvede ei kan
kongen si frue,
korkje mann eller m�y.
Hjelp heiter eii,
og det hjelpe deg vil
mot saker og sorger
og suter alle.
147.
Det andre eg kan,
ovgj�vt for dei
som vil l�king l�re.
148.
Det tridje kan eg,
om turvast skal
mot fiendar rame r�der:
eggjar eg d�yver
for uvener mine,
s� det bit korkje v�pen eller velor.
149.
Det fjorde kan eg,
om folk meg vil
leggje band om lemer:
s� eg galdrar
at gange eg kan,
fjetrone spring meg av fot
og av hendre hapt.
150.
Det femte eg kan,
ser eg fiends pil skoti
fram gjennom her haste:
eg stoggar ho nok,
kor sterkt ho enn flyg,
s� sant eg med syni n�r ho.
151.
Det sjette eg kan,
skader meg einkvar
med runer p� frisk rot skorne,
den som opp til argskap
eggje meg vil,
mein f�r han meir enn eg.
152.
Det sjuande kan eg,
om salen eg ser
loga om sovande sellar:
kor breitt det s� brenn,
eg bergar halli,
den galder kan eg gala.
153.
Det �ttande kan eg,
som for alle mun vera
nytteleg � nemne:
om hat veks opp
mellom hovdings�ner,
det kan eg b�te br�tt.
154.
Det niande kan eg,
n�r naud stend p�,
� berge b�ten p� hav.
Vinden eg d�
p� v�gen stiller
og sv�ver sj�en all.
155.
Det tiande kan eg,
om tuntroll eg ser
i lufti leike fram:
eg s� det vender
at ville dei fer
heim utan hamar,
heim utan hugar.
156.
Det ellevte kan eg,
n�r ut i strid
eg lang-vener skal leie:
under skjoldrand gjel eg,
d� gjeng dei veldig
striden heile til,
striden heile fr�,
heile dei heim att kjem.
157.
Det tovte kan eg,
om i treet oppe
eg ser ein daud mann dingle:
s� eg runer
rister og m�lar,
at han som der hekk
gjeng og med meg m�ler.
158.
Det trettande kan eg,
n�r tegnen unge
eg auser med vatn og vigjer:
ikkje han fell,
om i ufred han kjem,
den hausen ryk ikkje for hogg.
159.
Det fjortande kan eg,
om for folk eg skal
gudane nemne ved namn:
alle �ser
og alvar veit eg:
der stend meg ingen styving.
160.
Det femtande kan eg,
som han kvad Tjodr�yre,
dvergen f�re Dellings d�r.
Han �som gol avle,
alvom dugleik,
Rota-ty hugs i haus.
161.
Det sekstande kan eg,
om hj� kloke m�y
eg hugnad vil hava og gaman:
hugen eg kverver
p� kvitarma viv
og snur hennar heile sinn.
162.
Det syttande kan eg,
at seint fr� meg gjeng
ei ung d�m-ven dros.
Lenge du skal,
Loddf�vne, visst
songane desse sakne.
Godt, om du gaumar,
nyttig, om du nem,
turvande, om du tek dei.
163.
Det attande kan eg,
som ikkje eg seier
til m�y eller manns kone,
- alt er best
som ein berre kan;
det er slutten p� songen -,
utan einast til den
som i arm meg g�ymer,
- eller om det mi syster er.
164.
No er H�vam�l kvedi
i H�vahalli
til magn for mannes�ner,
til ugagn for jotuns�ner;
heil den som kvad!
heil den som kan!
njote den som nam!
heile dei som h�yrde. |
